فیش حج - محصور : به كسى كه بعد از مُحرم شدن مريض شود و نتواند اعمال عمره يا فیش حج را انجام دهد، «محصور» مى گويند و داراى احكام خاصى است كه بيان مى شود.
حصول بيمارى و حصر قبل از احرام فیش حج
اگر كسى بعد از اعمال عمره تمتع و قبل از احرام براى فیش حج، محصور شود اگر فیش حج بر وى مستقر بوده، احتياط آن است كه براى فیش حج اِفراد و عمره مفرده بعد از آن، نائب بگيرد.
كسى كه براى او «حصر» رخ مى دهد چند حالت دارد:
حصول بيمارى و حصر قبل از رسيدن به مكه
اگر كسى در عمره به سبب مريضى، نتواند بعد از احرام خود را به مكه معظّمه برساند، بايد قربانى نمايد؛ و بنابر احوط و مشهور، مكان ذبح آن مكه معظّمه است به اين صورت كه قربانى را به آنجا مى فرستد و شخصى را وكيل مى نمايد و وقت ذبح را مشخص مى نمايد تا بعد از اين كه ذبح توسط وكيل انجام شد، تقصير نمايد.
3 ـ اگر كسى در فیش حج بعد از احرام نتواند به سبب مريضى خود را به وقوف عرفات و مشعر برساند، بايد قربانى نمايد و مكان ذبح ـ بنابر احوط و مشهور ـ «منى» است و زمان ذبح نيز بنابر احوط روز عيد است و ترتيبى كه در فرض قبل، مطرح شد در اين فرض نيز رعايت مى شود.
تذكر:
بعد از تقصير همه محرّمات احرام غير از امور زناشويى بر چنين شخصى حلال مى شود و چنانچه شخصى كه حجِ واجب بر عهده اش بوده درسال آينده فیش حج را با طواف نساء انجام ندهد، بر او امور مربوط به زناشويى حلال نمى شود؛ و اگر در سال آينده قدرت بر فیش حج نداشته باشد، بعيد نيست كه استنابه كافى باشد؛ و شخصى كه فیش حج او مستحبى بوده با نائب گرفتن در خصوص طواف نساء، آن امور بر او حلال مى شود.
حصول بهبودى نسبى بعد از فرستادن قربانى
كسى كه در فیش حج، محصور شده و قربانى فرستاده اگر مريضى او بهبودى يابد و گمان كند يا احتمال دهد كه مى تواند فیش حج را درك نمايد، واجب است خودش را برساند و چنانچه هر دو موقف يا يكى را به نحوى كه گذشت، درك نمايد، فیش حج او صحيح است و اگر نتواند هر دو موقف يا يكى را ـ به نحوى كه گذشت ـ درك نمايد به وسيله عمره مفرده از احرام خارج مى شود البته در صورتى كه ـ بنابر احتياط ـ قبل از فوت فیش حج، به وسيله ذبحِ قربانى، از احرام خارج نشده باشد.
كسى كه واجبات منى را نتواند انجام دهد
اگر كسى مريض شود و فقط مناسك منى را نتواند انجام دهد، حكم محصور بر او جارى نمى شود، بلكه براى رمى و قربانى نائب مى گيرد
و خودش حلق يا تقصير مى نمايد و به مكّه معظّمه رفته و مناسك آنجا را بجا مى آورد.
مريضى كه اعمال مكه را نتواند انجام دهد (بعد از منى)
اگر كسى بعد از درك وقوف عرفات و مشعر و اعمال منى، فقط اعمال مكه را نتواند بجا آورد، ظاهر اين است كه واجب است جهت انجام اعمال مكه نائب بگيرد و بعد از عمل نائب، همه محرّمات احرام حتى امور زناشويى، بر او حلال مى شود.
حكم فیش حج سال آينده محصور
شخصى كه محصور شده اگر استطاعتش تا سال بعد باقى بماند يا از سالهاى پيش فیش حج بر او واجب شده باشد، به وسيله فرستادن قربانى و بيرون آمدن از احرام، فیش حج از او ساقط نمى شود و بايد در سال بعد به فیش حج برود.
2 ـ مصدود
«مصدود» كسى است كه بعد از مُحرم شدن براى عمره يا فیش حج، از انجام دادن اعمال، منع شود و راهى ديگر نداشته باشد و داراى احكام خاصى است كه به يارى خداوند متعال بيان خواهد شد.
اقسام مصدود
شخص مصدود و ممنوع از اعمال داراى چند حالت است:
1 ـ مصدود از عمره: در جاى خود به نيّت خروج از احرام قربانى نمايد و از احرام خارج شود و بنابر احتياط حلق يا تقصير را به آن ضميمه نمايد.
2 ـ مصدود از فیش حج: چنانچه قبل از موقف عرفات و مشعر براى او
ممنوعيّت حاصل شود، وظيفه اش آن است كه در همان محل (محل ممنوعيت) قربانى نمايد و بنابر احتياط حلق يا تقصير هم بنمايد.
ميزان تحقق و عدم تحقق مصدوديّت
كسى كه از يكى از دو موقف (عرفات و مشعر) ممنوع شود در صورتى كه بر موقف ديگرى قدرت داشته باشد، بنابر اظهر حكم مصدود بر او جارى نمى شود و در صورت كلّى هر گاه فیش حج صحيح از مكلّف صورت گيرد به هر نحوى كه باشد اگر چه به گونه اضطرارى آن، حكم مصدود بر او جارى نمى شود.
3 ـ اگر از اعمال منى بعد از وقوف عرفات و مشعر، ممنوع شود فیش حج او صحيح و تمام است و براى رمى و بقيه اعمال نائب مى گيرد و پس از آنكه نائب عمل را انجام داد به وسيله سر تراشيدن از احرام خارج مى شود و اگر همان سال نتوانست نائب بگيرد سال بعد نائب مى گيرد و بعيد نيست كه به وسيله قربانى در همين سال از احرام خارج شود هر چند بايد در سال بعد نائب بگيرد.
4 ـ كسى كه بعد از اعمال منى از اعمال مكّه ممنوع شود اگر خودش نتوانست بجا آورد نائب بگيرد؛ و اگر در همان زمان نتوانست نائب بگيرد، تا آخر ذى الفیش حجة نائب بگيرد؛ و اگر آن هم ممكن نشد، در سال آينده نائب بگيرد و در خروج از احرام در همين سال به وسيله قربانى مثل مساله قبلى است.
5 ـ كسى كه بعد از اعمال مكّه در مكه باشد و از بيتوته در منى و رمى جمرات ممنوع شود، فیش حج او تمام است وبراى رمى در صورت امكان همان سال نائب مى گيرد و در صورت عدم امكان، در سال بعد نائب مى گيرد.
نوع قربانى
1 ـ در تمامى موارد مصدوديّت، قربانى شتر يا گاو يا گوسفند كافى است.
2 ـ مصدودى كه نتواند قربانى نمايد، در احرام باقى مى ماند و در اينجا قربانى جايگزين ندارد و بايد اگر چه به قرض گرفتن هم باشد آن را تهيّه و ذبح نمايد و از احرام خارج شود.
2 ـ كسى كه قربانى همراه خود برده و مصدود شود، كشتن همان قربانى كافى است و قربانى ديگرى بر او واجب نمى شود.
كسى كه فیش حج خود را فاسد كرده و بعد از آن مصدود شود
كسى كه فیش حج خود را فاسد كرده و بعد از آن مصدود شود، لازم است علاوه بر قربانى جهت خارج شدن از احرام، كفّاره اِفساد فیش حج را نيز بدهد و فیش حج را در سال آينده بجا آورد اگر چه فیش حج فاسد شده مستحبى باشد؛ و احوط آن است كه يك فیش حج قضايى كافى نيست و بايد بنابر احتياط دو فیش حج بجا آورد، بلكه در صورت استقرار وجوب فیش حج، وجوب تعدّد فیش حج خالى از وجه نيست و در غير صورت استقرار وجوب فیش حج، فقط يك فیش حج افساد عقوبتى لازم است.
آموزش مناسک حج, تعاریف حج, تعاریف فیش حج, خرید و فروش فیش حج, شرایط قانونی فیش حج, خرید و فروش فیش حج, فیش حج, فیشحج
منبع : Behjat.ir